การวิเคราะห์ภาษา

ชนิดของประโยค

ประโยคความเดียว

ประโยคความเดียว เป็นประโยคที่นำคำมาเรียงกัน เเล้วมีความหมายสมบูรณ์บอกให้รู้ว่า ใคร ทำอะไร โดยมีเนื้อความเพียงเนื้อความเดียว หรือกล่าวถึง สภาพอย่างใดอย่างหนึ่งเพียงสภาพเดียว

ประโยคความเดียว มีส่วนประกอบที่สำคัญ ๒ ส่วน คือ ภาคประธาน และภาคเเสดง ซึ่งทั้งภาคประธานและภาคเเสดงนี้อาจมีบทขยาย เพื่อทำให้ประโยคมีความหมายชัดเจนมากขึ้น

ตัวอย่าง

ประโยค	ประธาน	บทขยายประธาน	กริยา	บทขยายกริยา	กรรม	บทขยายกรรม
นกบิน	นก	-	บิน	-	-	-
วัวกินหญ้า	วัว	-	กิน	-	หญ้า	-
เสือตัวใหญ่นอนหลับ	เสือ	ตัวใหญ่	นอนหลับ	-	-	-
เก่งเล่นสกปรก	เก่ง	-	เล่น	สกปรก	-	-
คนสวยอุ้มแมวอ้วน	คน	สวย	อุ้ม	-	แมว	อ้วน

ประโยคความเดียว ยังสามารถแบ่งย่อยได้อีก ดังนี้

๑.๑  ประโยคความเดียวที่ประกอบด้วยประธาน และกริยา

- ประธาน + กริยา

เช่น กบร้อง ฝนตก ดอกไม้สวย

- ประธาน + ขยายประธาน + กริยา

เช่น กบตัวโตร้อง ฝนโบกขรพรรษตก ดอกกุหลาบแดงสวย

- ประธาน+ขยายประธาน+กริยา + ขยายกริยา

เช่น เด็กข้างบ้านร้องไห้ดังลั่น งูตัวใหญ่ค่อยๆเลื้อยไปอย่างเชื่องช้า

- ประธาน+กริยา+ขยายกริยา

เช่น น้ำท่วมอย่างฉับพลัน เขาเดินทางโดยเครื่องบิน

๑.๒  ประโยคความเดียวที่ประกอบด้วยประธาน กริยา และกรรม เช่น  กบกินแมลง  งูไล่หนู  ฟ้าผ่าต้นไม้

- ประธาน+ขยายประธาน+กริยา+กรรม

เช่น น้องของฉันเห็นงู กบสีเขียวในสระกินแมลง

- ประธาน+ขยายประธาน+กริยา+กรรม+ขยายกริยา

เช่น แมลงปีกแข็งกระพือปีกเร็วมาก

- ประธาน+กริยา+กรรม+ขยายกรรม

เช่น พ่อซื้อบ้านตากอากาศริมทะเลชะอำ

- ประธาน+กริยา+กรรม+ขยายกริยา

เช่น เขารับประทานอาหารจีนด้วยตะเกียบอย่างคล่องแคล่ว

๑.๓  ประโยคความเดียวที่ประกอบด้วยประธาน กริยา และส่วนเติมเต็ม เช่น

ความสำเร็จของลูกเป็นความหวังของพ่อแม่

ข้อดีของเขาคือการทำงานด้วยความซื้อสัตย์